Op donderdag 4 oktober vond de derde bijeenkomst van het Nyenrode High Potential Platform Ketensamenwerking 2018 plaats. Op uitnodiging van Eelco van Herp, asset manager van Habion, heb ik aan deze middag mogen deelnemen. De middag had een interessant thema: Op welke wijze maken we maximaal gebruik van de kennis en kunde van de samenwerkende ketenpartners? En wat is de rol van de (onafhankelijke) ketenregisseur? 

Maar de aftrap van Prof.dr. Jack van der Veen was misschien nog wel interessanter: is ketensamenwerking geen hype die nu weer overwaait? Alle partijen in de bouwkolom zijn weer druk en kunnen het werk amper aan. Als ketensamenwerking in de bouw vooral is opgezet om in de crisisjaren werk te generen, dan is het nut nu weer voorbij en zou het een vroege dood sterven. Vanuit de goedgevulde zaal met daarin opdrachtgevers (corporaties) en opdrachtnemers (onderhoudsbedrijven en aannemers) kwam de discussie op gang. De consensus was dat juist in deze tijd ketensamenwerking het enige antwoord is op de uitdagingen die onze branche voorliggen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de ongelofelijke verduurzamingsoperatie die nog gerealiseerd moet worden (de grootste bouwopgave sinds de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog). Maar evengoed aan het betaalbaar houden van het onderhoud en de steeds groter wordende capaciteitsproblemen.

Zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers zijn het er met elkaar over eens dat de bovenstaande uitdagingen niet geslecht kunnen worden als we ‘op de oude manier verder gaan’. Echt met elkaar samenwerken, elkaars competenties als teamgenoten gebruiken en daarmee steeds slimmer en beter worden, is de enige methode om de doelen wel te kunnen bereiken. Vergaande ketensamenwerking is daarnaast de methode om de schrikbarende faalkosten in de bouw aan te pakken, onderzoeken wijzen uit dat deze tot wel 20% kunnen bedragen.

Ketensamenwerking dus als oplossing, maar is dit een simpele stap. Het eenduidige antwoord is nee, bleek ook na een interessante lezing van ketenregisseur van Jan Baarends van Induco / Stadlander. Ketensamenwerking vereist namelijk dat opdrachtgever en opdrachtnemer over organisatiegrenzen heen stappen en samen een team gaan vormen. Processen en systemen op elkaar inrichten is belangrijk, maar de belangrijkste factor blijkt de mens zelf. Gedrag en cultuur moeten op elkaar worden afgestemd. De belangrijkste tip is om dit te onderkennen en hier vooral de tijd voor te nemen. Het duurt zeker een periode van 3 tot 5 jaar om een succesvolle ketensamenwerking te kunnen realiseren.

En in deze periode moet ook actief gestuurd worden op een gemeenschappelijk doel en een gezamenlijke cultuur van vertrouwen waarbij fouten niet worden afgestraft maar juist worden gebruikt om van elkaar te leren. Dit vergt totaal andere competenties dan wij in de bouw gewend zijn. Weg van harde competenties als technische bagage en procesmatige afspraken en juist naar soft skills als samenwerken, continu verbeteren door te leren van fouten, openheid en transparantie.

Wel blijkt de meerwaarde van een geslaagde ketensamenwerking hoog te liggen. 18% verlaging in onderhoudskosten, bewonertevredenheid die substantieel is verhoogd en misschien nog wel het belangrijkste: een team van mensen die echt plezier hebben in het samenwerken!