Prof. dr. André Wierdsma is een autoriteit op het gebied van samenwerken en het versterken van het collectieve leervermogen van organisaties. Een man die de pensioengerechtigde leeftijd is gepasseerd, maar het enthousiasme spat er van af. Het was dan ook erg leuk om binnen het Platform Ketensamenwerking van Nyenrode door hem te worden meegenomen in de ontwikkelingen van organisatiestructuren.

De verticale denkfiguur: de hiërarchische organisatie

Een eyeopener was de uitleg van Wierdsma over het ontstaan van (commerciële) organisaties. Pas tijdens de industriële revolutie ontstonden er op grote schaal omvangrijke organisaties. Organisaties waarin de afzonderlijke teamleden het geheel moeilijker konden overzien en er dus meer behoefte ontstond aan sturing op het proces. Deze nieuwe organisaties werden gestructureerd naar de voorbeelden die toen al bestonden op bestuursgebied: het feodale bestuurssysteem en de kerk. Beide voorbeelden van organisaties die top down worden aangestuurd.

Deze manier van werken bracht zeker structuur en gaf ook controle. Maar haal je zo het maximale uit de mensen en uit de organisatie? En bied je zo de klant de meeste toegevoegde waarde?

De horizontale denkfiguur: ketens en netwerken

In een echte ketensamenwerking gaat het volgens Andre Wiersma veel meer om hoe je met elkaar omgaat (de relatie) dan om de regels en structuren (het contract). Juist door mensen vertrouwen en ruimte te geven, bied je ze de kans te groeien en steeds meer bij te dragen.

Binnen onze Onderpandsamenwerking geloven wij veel meer in deze horizontale denkfiguur. Door samen te werken op basis van gelijkwaardigheid, en iedereen de kans te geven mee te denken en expertise in te brengen, willen wij betere resultaten behalen. We merken dat het ook nog eens meer plezier oplevert!

Dat klinkt natuurlijk allemaal erg mooi, maar waarom werkt niet iedereen op deze manier? Omdat het om een totaal andere manier van denken en gedragen vraagt. En iets totaal anders doen dan we altijd gewend waren, is voor niemand makkelijk. Iets wat zeker ook geldt in de bouwsector.

Wat zijn nu de ingrediënten die ervoor zorgen dat een ketensamenwerking toch slaagt? André Wiersma is hier duidelijk over:

• Het ontwikkelt zich in de tijd (dus het kost ook gewoon tijd)
• Het vergt veel discipline en toewijding.

Dat is ook iets wat wij bij Onderpand geleerd hebben. Samenwerken is een vaardigheid. Een vaardigheid die je moet leren en die tijd kost. Vooral wanneer zaken tegenzitten, verval je snel weer in oude patronen (naar elkaar wijzen, verantwoordelijkheden uitsluiten en dikke contracten). Juist dan moet je met elkaar in gesprek, en elkaars belangen echt willen begrijpen. En soms misschien eens eerst geven, en dan pas nemen. In de praktijk soms 1 stap achteruit, om er daarna weer 2 vooruit te kunnen doen. Maar onze belangrijkste les: oefenen in samenwerken loont!