Iedereen kent wel voorbeelden van enorm knullige bouwfouten. Onderstaand een paar van de talloze voorbeelden die je kunt vinden wanneer je googelt op bouwfouten in Nederland. Waarom komen in onze branche toch zulke enorme fouten voor en wat is hier aan te doen? Vanuit het platform Ketensamenwerking hebben wij een lezing gehad van Sicco Santema. Vooral met als doel hoe in andere branches deze faalkosten worden voorkomen door ketensamenwerking.  

Oorzaken van faalkosten en bouwfouten

• De bouw werkt ongelofelijk verkokerd met veel verschillende partijen. De meeste partijen hebben geen contact met de eindklant, en ook weinig contact onderling. Op basis van een voorgeschreven bestek moet worden geleverd. Hierin staat dan bijvoorbeeld omschreven: plaatsen van 2 urinoirs, of elke 10 meter een lantaarnpaal. Partijen werken tegen de laagste prijs en leveren alleen exact wat is afgesproken. Partijen die de ‘bouwfout’ realiseren staan vaak nooit in contact met de eindklant. Er is geen overlegstructuur waar zij ruimte hebben om zelf mee te denken of te adviseren.
• Het verdienmodel werkt averechts. Partijen krijgen betaald om producten te leveren (een lantaarnpaal of 2 urinoirs), niet om een behoefte te vervullen (verlichting op de juiste plek of goede toilet mogelijkheden. Door aan te besteden op laagste prijs is er bovendien een prikkel om bewust ontdekte fouten niet te benoemen. Dit levert in een later stadium meerwerk op, waar vaak het rendement moet worden behaald.
• Er is vaak een hiërarchische structuur waarbij vaklieden op de bouw geen kans krijgen om mee te denken of aanpassingen te maken. Deze vaklieden willen vaak zonder uitzondering goed werk maken en zien heus wel dat er een bouwfout aan zit te komen. Ze worden alleen niet gehoord of mogen geen eigen keuzes maken.

De oplossingen:

Vanuit bijvoorbeeld de luchtvaartindustrie, autoindustrie of bij ASML worden veel complexere producten gebouwd, dan bij ons in de bouw. Hoe weten ze daar dan wel dit type fouten te voorkomen?

• Regel 1: neem jouw 5 belangrijkste strategische partners vanaf het begin mee naar de eindopdrachtgever. De muren tussen de belangrijkste partijen (strategische partners) worden weg gehaald. Partijen werken niet op projectbasis samen, maar op coninue basis (denk bijvoorbeeld aan Carl Zeiss en ASML). Vanaf de start van een nieuw project zitten de belangrijkste strategische partners aan tafel en zij hebben ook rechtstreeks contact met de eindklant. Zo kunnen zij tijdig adviseren en meedenken. 
• Regel 2: gooi het verdienmodel op de kop. Krijg betaald voor het vervullen van een behoefte (het leveren van licht, waarbij de klant tevreden is) in plaats van voor een product (een lantaarnpaal). Misschien nog wel belangrijker: spreek een vast bedrag aan dekking Algemene Kosten en winst af. In de bouw is dit vrijwel altijd een percentage. Dit geeft de opdrachtnemer de prikkel om zoveel mogelijk te verkopen (gouden kranen), want dan wordt de marge in absolute euro’s hoger. Door een vast bedrag af te spreken heeft de opdrachtnemer juist de prikkel zo min mogelijk te verkopen. Hij ontvangt dan immers hetzelfde geld voor minder werk.
• Regel 3: geef vaklieden altijd een stem. Vaklieden willen het intrinsiek goed doen. Ze moeten de ruimte hebben om op het werk verbeteringen te signaleren en door te voeren. Dit levert niet alleen betere resultaten op, maar ook meer plezier op het werk.

Bovenstaand verhaal laat zien dat onze permanente bouwteamsamenwerking Onderpand zeker een stap in de goede richting is, maar dat verdere verbetering zeker mogelijk is. Opdrachtgevers zijn een belangrijke schakel in de keten, wij dagen elke opdrachtgever dan ook uit om echt een teamspeler in het gezamenlijke team te worden.