De afgelopen jaren zijn er verschillende onderzoeken geweest naar faalkosten in de bouwsector. De uitkomsten van de onderzoeken mogen dan wel uiteenlopen, maar er is wel één overeenkomst: de faalkosten in de bouw zijn extreem hoog en ook hoger dan in welke andere branche dan ook.

Bureau Bouwkennis komt tot 10,5% van de totale kosten, NRC benoemd onderzoeken tussen de 10 – 30% van de totale kosten. Als deelnemer van het platform ketensamenwerking van Nyenrode houd ik het zelf bij de uitkomsten van onderzoek van Nyenrode zelf. Zij komen tot wel 20% van de totale bouwkosten. Op een totale omzet in de bouwbranche van ongeveer 60 miljard gaat het hier om maar liefst 12 miljard euro.

Wat zijn faalkosten

Allereerst is het natuurlijk van belang om vast te stellen wat faalkosten precies zijn. Faalkosten zijn kosten die ontstaan door fouten in het productieproces die voorkomen hadden kunnen worden. Door deze fouten wordt het product of de dienst te laat of niet volgens de overeengekomen kwaliteit geleverd. Daarom worden er extra kosten gemaakt middels reparatie, opnieuw produceren, korting of een schadevergoeding.

Waarom zijn de faalkosten in de bouwbranche zo hoog

Wat maakt de bouwbranche nu zo bijzonder dat de faalkosten zo ongelofelijk hoog zijn, en dat we dit ook van elkaar accepteren. In mijn ogen zijn er twee oorzaken:

    1. Elk project wordt als een los project behandeld

In de literatuur is er informatie te over te vinden over de leereffecten van langer werken in eenzelfde teamverband. Wanneer mensen met de juiste capaciteiten samen in een team worden geplaatst, er met regelmaat wordt nagedacht en geëvalueerd hoe het nog slimmer kan, en er feedback wordt gegeven, levert dat een steeds beter eindresultaat op. Om in de analogie van een voetbalteam te spreken. Wanneer een coach de tijd krijgt om met een team aan de slag te gaan, te trainen en feedback te geven, zal het team in de regel steeds beter gaan presteren.

In de bouw wordt dit leereffect geminimaliseerd omdat er steeds van project naar project gewerkt wordt. Capabele vaklieden, uitvoerders en projectleiders van verschillende partijen worden speciaal voor een project bij elkaar gezet. Ze leren elkaar kennen, beginnen te begrijpen waar elkaars kracht ligt en langzaam begint het team beter te presteren. Op het moment dat het team op stoom komt, is het project gereed. Het team wordt weer afgebroken en de individuele spelers gaan allemaal weer naar verschillende andere projecten waar opnieuw een team moet worden opgebouwd. De onderstaande figuur (bron Nyenrode) laat goed zien dat dit veel aanloop- en afloopverliezen oplevert.

Om in de analogie van een voetbal team te blijven spreken: elke 3 maanden kan een coach helemaal opnieuw beginnen met het opbouwen van een team. Elke 3 maanden krijgt hij weer totaal andere spelers die aan elkaar moeten wennen en op elkaar ingespeeld moeten raken.

    2. Uitvoerende partijen (experts) worden te laat betrokken

Een tweede oorzaak ligt in het feit, hoe we gezamenlijk het werk organiseren in onze branche. In de traditionele manier van werken worden uitvoerende partijen, met veel kennis en ervaring van uit te voeren werkzaamheden, vaak pas in een laat stadium bij een project betrokken. Opdrachtgevers of adviesbureaus gaan dan eerst langdurig zelf aan de slag om tot in detail te specificeren wat ze willen hebben. Hierbij kan gedacht worden aan het schrijven van een bestek of technisch plan van aanpak. Vervolgens wordt dit op de markt aanbesteed waarbij aan marktpartijen wordt gevraagd deze werkzaamheden af te prijzen. Gevolg is dat er vaak suboptimale oplossingen worden gerealiseerd. Of zoals op de bouw wordt gezegd: ‘ik vond het zelf ook geen slimme oplossing, maar u vraagt en wij draaien’.

Om in de analogie van een voetbalteam te blijven. De eerste 3 maanden van de voorbereiding wordt er getraind met alleen de technisch directeur, de assistent trainer en 6 spelers. Pas een week voor start van de competitie komen de coach en de resterende 15 spelers erbij. En dan wordt er vreemd opgekeken dat de eerste wedstrijd wordt verloren….

Gelukkig zien wij steeds meer opdrachtgevers en opdrachtnemers die ervan zijn overtuigd dat samenwerken meer waarde oplevert. Door samen voor te bereiden en kennis te delen, wordt een optimaal plan gerealiseerd. De gehele zomer samen de voorbereiding draaien, maakt dat we het seizoen zonder paniekaankopen kunnen starten.

De bovenstaande figuur schetst deze situatie op een mooie manier. Vroeg in het proces is het mogelijk om nog veel invloed uit te oefenen op de oplossingen die worden gekozen om aan de wensen van de opdrachtgever te voldoen. Hoe verder we in het proces komen, en hoe meer keuzes worden vastgelegd, hoe minder er nog op kosten gestuurd kan worden. In de bouw sluiten vaak pas dan de experts aan.

Wat is de oplossing

De oplossing klinkt pijnlijk simpel: langdurige samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers (bouwteams). Waarbij opdrachtnemers in een vroegtijdig stadium van het bouwproces aansluiten, meedenken en adviseren. Daarnaast dient binnen het bouwteam gezorgd te worden voor een omvang van de werkzaamheden, die maakt dat het bouwteam volcontinu met elkaar kan samenwerken. Dit maakt dat het team de ruimte krijgt om te leren, te groeien en steeds verder te verbeteren.

De oplossing klinkt dus simpel, maar doorvoeren van de oplossing is verre van simpel. Opdrachtgevers en opdrachtnemers moeten echt als één team gaan samenwerken. Elkaars belangen goed leren kennen, elkaar vertrouwen en elkaar de ruimte geven om fouten te maken zolang er maar van geleerd wordt. Dit staat haaks op de vaak traditionele manier van denken in de bouw, waarbij voor elk project een nieuwe partner wordt geselecteerd. Willen we met elkaar in de bouwsector tot echte oplossingen komen, dan moeten we ook bereid zijn om project-onafhankelijk tijd en geld te investeren in elkaar. En de tijd te nemen om echt partners van elkaar te worden.

Wij staan hier als Uw Onderhoudspartner Lenferink voor open! Sluit u ook aan?